Kiểm định và hiệu chuẩn thiết bị quan trắc tự động là một trong những bước quan trọng giúp đánh giá đơn vị thực hiện công tác này có đang tuân thủ đầy đủ các quy định được pháp luật đề ra hay không.
Theo đó, việc kiểm định và hiệu chuẩn thiết bị quan trắc tự động được quy định tại Thông tư 24/2017/TT-BTNMT về kỹ thuật quan trắc bao gồm:
- Quy định kỹ thuật quan trắc môi trường định kỳ các thành phần môi trường, gồm: không khí ngoài trời, tiếng ồn và độ rung, nước mặt lục địa, nước dưới đất, nước biển, nước mưa, nước thải, đất, trầm tích
- Quy định về bảo đảm chất lượng và kiểm soát chất lượng trong quan trắc môi trường định kỳ
- Quy định về các yêu cầu cơ bản và đặc tính kỹ thuật của hệ thống quan trắc nước thải và khí thải tự động, liên tục
- Yêu cầu về việc nhận, truyền và quản lý dữ liệu đối với hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục
- Quy định về quản lý và sử dụng thiết bị quan trắc môi trường
Vai trò của việc kiểm định thiết bị quan trắc tự động là gì ??
Kiểm định thiết bị quan trắc là biện pháp kiểm soát về đo lường do tổ chức kiểm định phương tiện đo được chỉ định thực hiện để đánh giá, xác nhận phương tiện đo đảm bảo phù hợp với yêu cầu kỹ thuật đo lường. Hiện nay, kiểm định là điều kiện pháp lý đối với các thiết bị đo lường nằm trong diện bắt buộc phải kiểm định trước khi đưa vào hoạt động và kiểm định định kỳ trong thời gian hoạt động của thiết bị. Chu kỳ kiểm định đã được quy định trong thông tư 23/2013/TT-BKHCN, đối với từng loại thiết bị khác nhau sẽ có từng chu kỳ kiểm định khác nhau.
Hoạt động kiểm định thiết bị quan trắc tự động là đưa vật chuẩn/chất chuẩn đã được chứng nhận và liên kết chuẩn để thiết bị đo đo lại trong giải đo của thiết bị. Kết quả đo lại phải nằm trong khoảng sai số cho phép. Khi đó thiết bị sẽ được dán tem và cấp giấy chứng nhận kiểm định. Nếu kết quả đo lại không đạt yêu cầu, tổ chức kiểm định đề nghị người sử dụng thiết bị phải sửa chữa/hiệu chuẩn thiết bị để kiểm định lại. Tổ chức kiểm định được Tổng cục Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng đánh giá và cấp phép ủy quyền.
Vai trò của việc hiệu chuẩn thiết bị quan trắc tự động là gì ??
Hiệu chuẩn thiết bị quan trắc tự động là các hoạt động kỹ thuật nhằm đưa thiết bị/phương tiện đo cung cấp chính xác các giá trị đo lường. Trong khi đó hiệu chuẩn thiết bị quan trắc là hoạt động thường xuyên của người sử dụng thiết bị để đảm bảo thiết bị đo luôn luôn trong tình trạng chính xác do trong quá trình hoạt động thiết bị sẽ bị sai lệch bởi tác động của nhiều yếu tố khách quan và chủ quan.
Tuy nhiên, một tổ chức dù đã được cấp chứng nhận đủ năng lực hiệu chuẩn nhưng không có tài liệu hướng dẫn sử dụng hoặc không biết sử dụng thiết bị đó thì cũng không có khả năng hiệu chuẩn được thiết bị này. Và việc cấp giấy chứng nhận kiểm định chỉ thực hiện đối với một số thiết bị/phương tiện đo lường liên quan đến trao đổi mua bán, an toàn sức khỏe, môi trường… được quy định trong TT23/2013/TT-BKHCN, còn hiệu chuẩn là hoạt động thường xuyên của người sử dụng thiết bị/phương tiện đo lường để nhận được số liệu chính xác. Việc cấp giấy chứng nhận kiểm định là yêu cầu bắt buộc, còn việc cấp giấy chứng nhận hiệu chuẩn mang tính tự nguyện.
Hiện nay một số thiết bị quan trắc tự động khiến việc kiểm định/hiệu chuẩn gặp nhiều khó khăn vì khó có thể đầu tư được các điều kiện chuẩn để áp đặt chuẩn cho thiết bị đo. Mỗi một thiết bị đo lưu lượng khí thải ống khói được chế tạo cho một ống khói cụ thể tương ứng với điều kiện của ống khói đó (nhiệt độ, áp suất, đường kính ống khói,…). Mặt khác, nếu muốn có kết quả so sánh để đánh giá trạm quan trắc thì cấp độ chính xác của thiết bị kiểm tra phải bằng hoặc cao hơn thiết bị đo. Hiện nay có tình trạng sử dụng máy đo tốc độ gió cầm tay đo tốc độ dòng khí thải rồi nhân với diện tích ống khói để lấy giá trị chuẩn khi hiệu chuẩn thiết bị đo lưu lượng tự động.
HỢP PHÁT – CHUYÊN GIA QUAN TRẮC VÀ TỰ ĐỘNG HÓA
