Không chỉ siết chặt quản lý các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp có nguy cơ rủi ro cao về ô nhiễm môi trường nước mà còn khẳng định chắc nịch về việc không có chuyện “miễn” quan trắc lượng nước định kỳ để doanh nghiệp có thể tuân thủ tốt các quy định về bảo vệ môi trường.
Nhiều doanh nghiệp quan trắc lượng nước định kỳ chỉ để “cho có”
Vì trên thực tế cho thấy, rất nhiều doanh nghiệp, mặc dù có kết quả quan trắc lượng nước định kỳ đạt quy chuẩn, nhưng chỉ khi các cơ quan chức năng thực hiện thanh, kiểm tra mới phát hiện vi phạm. Để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài Nguyên và môi trường đã đề xuất thay đổi cơ chế quản lý theo phương thức quản lý rủi ro.
Tức là tăng cường giám sát, theo dõi đối với những cơ sở có nguồn thải lớn, thuộc loại hình công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, không bắt buộc các doanh nghiệp duy trì chế độ quan trắc định kỳ, mà chỉ áp dụng đối với những các cơ sở có hành vi xả chất thải, nguồn tiếp nhận chất thải bị ô nhiễm bất thường hay có khiếu nại, tố cáo về bảo vệ môi trường nước.
Theo quan sát của các chuyên gia quan trắc nói chung cũng như bản thân tôi trong những lần thị sát thực tế nói riêng một số doanh nghiệp đã hoàn thành việc đánh giá tác động môi trường, hệ thống xử lý nước thải, nước thải đầu ra đáp ứng các yêu cầu, nhưng trong quá trình vận hành vẫn có thể xảy ra những sự cố gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, việc phân loại doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc định kỳ không đơn giản.
Vì theo tôi cho rằng việc quy định là đơn vị nào làm tốt rồi thì không quan trắc mà đơn vị nào chưa làm tốt thì phải quan trắc phân loại tốt, chưa tốt rất khó để thực hiện và cũng không rõ ràng. Nó có thể chạy theo theo cái này. Nó lại chạy theo cái kia làm cho công tác quản lý của cơ quan nhà nước gặp rất nhiều khó khăn.
Còn đối với quy định, các cơ sở, doanh nghiệp có nguy cơ ô nhiễm môi trường phải lắp đặt thiết bị, hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động, liên tục và truyền dữ liệu 24/24 về Sở Tài Nguyên và môi trường địa phương để theo dõi, giám sát, nhiều ý kiến cho rằng, quy định này giúp nâng cao ý thức trách nhiệm của doanh nghiệp tự giác thực hiện tốt các quy định về thu gom, quản lý và xử lý chất thải phát sinh trong quá trình hoạt động, đồng thời giúp phân loại mức độ doanh nghiệp chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.
Doanh nghiệp không nên tự thiết kế lắp đặt hệ thống quan trắc lượng nước
Với biện pháp tự quan trắc tự báo cáo của doanh nghiệp đương nhiên không có tác dụng, chỉ tốn kém chi phí, đánh lừa cảm giác và gây ức chế cho người dân. Bởi một khi đã gây ô nhiễm, chẳng có doanh nghiệp nào “lạy ông tôi ở bụi này”.
Nên việc bỏ yêu cầu kiểm tra quan trắc định kỳ như ở trên doanh nghiệp vô cùng mong đợi. Bởi mỗi năm, ngoài kiểm tra về môi trường, còn vô số các cuộc, các đoàn kiểm tra khác, đột xuất và định kỳ, đoàn này chưa đi đoàn kia đã tới. Chưa rõ vi phạm hay không, nhưng gây phiền toái rất lớn cho doanh nghiệp. Với các doanh nghiệp chấp hành tốt, đó còn là một sự thiếu niềm tin vào cam kết của họ.
Không chỉ vậy, với những doanh nghiệp “quan trắc cho có” trong thực hiện quy định bảo vệ môi trường, cũng khó lòng mong đợi gì ở các kết quả kiểm tra định kỳ. Các chỉ số xả thải-bằng một cách nào đó, sẽ đều đạt quy chuẩn, khi chuyến kiểm tra được báo trước.
Vì ngay cả việc giám sát 24/24 thông qua các dữ liệu quan trắc được truyền trực tiếp từ doanh nghiệp về cơ quan chức năng, cũng chưa có gì đảm bảo các kết quả đó phản ánh đúng những gì đang diễn ra hay không.
Sau cùng là ứng dụng công nghệ vào trong quan trắc lượng nước là xu thế tất yếu, song, với sự đa dạng về quy mô, loại hình, lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, thì ứng dụng công nghệ một cách đại trà, cũng không hề dễ. Đó thực sự là những thách thức, áp lực lớn đặt ra cho cơ quan giám sát, quản lý công tác bảo vệ môi trường.
Do đó sự cố gắng và thái độ nghiêm túc bảo vệ môi trường của doanh nghiệp cần được nhìn nhận, ghi nhận xác đáng hơn, nếu họ đã duy trì được sự ổn định và tương đối lâu dài. Giảm bớt mật độ kiểm tra, khuyến khích bằng các “thẻ xanh” trong cơ hội thu hút đầu tư, cạnh tranh, tiếp cận thị trường, bằng ưu đãi về thuế và phí sẽ là những khích lệ thiết thực để cho doanh nghiệp tiếp tục phát huy tinh thần bảo vệ môi trường thông qua công tác quan trắc lượng nước định kỳ.
HỢP PHÁT – CHUYÊN GIA QUAN TRẮC VÀ TỰ ĐỘNG HÓA
